Rahîm Konusu

Bazı insanlar, birtakım kelime sayımlarına dayanarak, Tevbe suresinin 128. ve 129. ayetlerinin Allah tarafından indirilmiş ayetler olmadığını iddia etmekte ve bu iddialarına taraftar toplayabilmek için, özellikle, Tevbe suresinin 128. ayetinde geçen "rahîm" sıfatının peygamberimiz için kullanılamayacağını öne sürmektedirler. Bunun üzerinde niçin bu kadar önemle durdukları gayet açıktır: Gerçek bir müslüman, Allah'a şirk koşmaktan çok korkar! İşte, Tevbe suresini inkar edip, başkalarının da kendileri gibi inkarcı olmasını isteyenler, müslümanların bu samimi çekincesini sömürmeye çalışmaktadırlar!

Oysa Kuran'da, rahîm sıfatının tekil formu peygamberimiz için kullanıldığı gibi, çoğulu da mü'minler için kullanılmıştır! Ayrıca birçok ayette, Allah için kullanılan sıfatlar, peygamberler için de kullanılmıştır!

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, öncelikle ilgili kelimelerin Arapçada nasıl türediğine bakalım:

Arapçada fiillerden, belli kalıplar çerçevesinde, o fiili işleyen (ismi fail) ve o fiilden etkilenen (ismi mef'ul) gibi isimler türetilir ve bunlar farklı cümlelerde, değişik amaçlar için kullanılabilir. "Rahime" fiilinden türeyen bazı isimler şu şekildedir:



Besmelede ve Tevbe suresinin 128. ayetinde geçen kelime, mübalağalı ismi fail olan "rahîm" kelimesidir. İşte Fetih suresinin 29. ayetinde, bu kelimenin çoğulu (ruhamâ') mü'minler için kullanılır:

"Muhammed, Allah'ın elçisidir ve onunla birlikte olan kimseler inkarcılara karşı olabildiğince kuvvetli, kendi aralarında çok merhametlilerdir..." (Fetih Suresi, 29. ayet)



Eğer rahîm sıfatı, yalnızca Allah için kullanılması gereken bir sıfatsa, yukarıdaki ayette Allah, bu sıfatın çoğulunu kullanmakla -haşa- müslümanları kendine ortak (!) mı koşmakta ve böylece müşrik mi olmaktadır?

Elbette hayır! Ne Tevbe suresinin 128. ayetinde peygamberimize "rahîm (çok merhametli)" demek, ne de Fetih suresinin 29. ayetinde müslümanlar için "ruhamâu (çok merhametliler)" demek sakıncalıdır. Doğrusu şu ki; Allah merhametlilerin en merhametlisidir! Bu da Kuran'da pek çok yerde zaten ifade edilmektedir:

"Sen, merhametlilerin en merhametlisisin!" (7/151)

Bir sıfat hem Allah için hem de bir insan için kullanılabilir. Günlük hayatta da buna benzer cümleler kurarız. Mesela, ibretlik bir durum karşısında "Allah'ım çok büyüksün!" derken, başka zaman Van Gölü'ne bakıp "Çok büyük bir göl!" diyebiliriz. Bu bir şirk olmaz! Ancak müslüman kardeşlerimizin endişelerini de anlayışla karşılamak gerekir; çünkü onlar, Allah'a şirk koşma endişesinden dolayı böyle davranıyorlar. Yani temelde masum ve samimi bir çekinceleri var! Onun için, bu çekinceleri tamamen gidermek adına, Kuran'dan da bir iki örnek verelim:

Kerîm

"Rabbim zengindir, kerîmdir!" (27/40) -Allah için kullanılmış-

"Onlardan önce Firavun'un kavmini imtihan ettik; onlara kerîm bir elçi geldi." (44/17) -Musa peygamber için kullanılmış-

Halîm

"Allah, bağışlayandır, halîmdir!" (2/225) -Allah için kullanılmış-

"İbrahim, çok duygulu, halîmdi!" (9/114) -İbrahim peygamber için kullanılmış-

SONUÇ: Kuran'da bazı sıfatlar (örneğin, Rahman) yalnızca Allah için kullanılırken, bazı sıfatlar hem Allah için, hem de insanlar için kullanılmıştır (örneğin, Rahim, Halim, Kerim)!.. İnsanların, rahim sıfatı konusunda birtakım çekincelerinin olmasının sebebi, bu sıfatın meallerde genellikle Türkçeye çevrilmeyip, olduğu gibi bırakılmasıdır. Böylece, "rahim" denildiğinde, akla Allah gelmektedir. Örneğin, bir kimse hakkında, "esirgeyen ve bağışlayan" dense, benzer bir tepki oluşabilir. Çünkü bu iki kelimenin zihinlerde oluşturduğu çağrışım da, Allah'la ilgilidir. Oysa "Çocuk Esirgeme Kurumu" veya "Kusurları bağışlayan insanları severim." dendiğinde, aynı kelimeler kullanılmasına rağmen, herhangi bir tepki oluşmayacaktır. Fakat önemli olan, bir kelimenin zihinlerde neyi çağrıştırdığı değil; ne olduğudur! Sonuç olarak, rahîm sıfatı, "çok merhametli" anlamına gelmekte olup; bu kelimenin tekili peygamberimiz, çoğulu ise mü'minler için kullanılmıştır. Allah ise, merhametlilerin en merhametlisidir!

Edip Yüksel'in Konu Hakkındaki Görüşü

Ana Sayfa